Chociaż łuszczycy nie można całkowicie wyleczyć, dostępnych jest wiele sposobów jej skutecznego kontrolowania. Należy jednak zawsze zdawać sobie sprawę, że żadne leczenie nie jest uniwersalne – nie każda terapia sprawdzi się u każdego pacjenta. Wybór konkretnej terapii zależy od wielu czynników, np. od postaci i nasilenia choroby, wieku pacjenta i innych chorób współistniejących.
Wszystkie metody leczenia mają jedną wspólną cechę: ich celem jest szybkie, jak najtrwalsze złagodzenie objawów łuszczycy. W ostatnich latach leczenie łuszczycy znacznie się rozwinęło, a pacjenci nie muszą już zadowalać się jedynie częściowym złagodzeniem objawów choroby. Obecnie możliwe jest osiągnięcie całkowitego wyleczenia skóry, a tym samym doprowadzenie zdrowia pacjenta do takiego samego stanu jak przed wystąpieniem objawów choroby.
Jeśli jesteś już leczony, ale nie jesteś zadowolony ze stanu swojej skóry, albo jeśli pojawiają się inne powikłania, takie jak bóle stawów lub problemy jelitowe, a jakość Twojego życia jest ogólnie obniżona w wyniku choroby, nie wahaj się porozmawiać z dermatologiem. Opowiedz o tym, co Cię niepokoi, by udało się wspólnie znaleźć taką terapię, która Ci pomoże.
Oto kilka wskazówek, jak przygotować się do konsultacji z dermatologiem.
Ocena stanu łuszczycy
Aby zaplanować odpowiednie leczenie, konieczne jest poznanie stopnia nasilenia łuszczycy. Najczęściej ocenia się to za pomocą wskaźnika PASI (Psoriasis Area and Severity Index). Wskaźnik ten określa intensywność łuszczycy poprzez śledzenie procentu powierzchni ciała, na której widoczne są aktywne ogniska choroby (zmiany skórne związane z łuszczycą). Do niedawna osiągnięcie 75% redukcji wartości wskaźnika PASI (75% redukcja zmian skórnych związanych z łuszczycą) na poziomie 75 uznawano za zadowalający skutekefekt leczenia. Wraz z pojawieniem się najnowocześniejszych, wysoce skutecznych leków biologicznych, w 2020 roku Polskie Towarzystwo Dermatologiczne i wielu ekspertów na świecie zaproponowało nowe zalecenia dotyczące leczenia łuszczycy. Teraz celem powinno być osiągnięcie 90% do 100% redukcji wartości wskaźnika PASI, co odpowiada prawie „czystej" (prawie bez zmian skórnych lub całkowicie „czystej" skórze (bez zmian skórnych). Teraz celem powinno być osiągnięcie 90% do 100% redukcji wartości wskaźnika PASI od 90 do 100, co odpowiada prawie wyleczonej „czystej” (prawie bez zmian skórnych związanych z łyszczycą lub całkowicie wyleczonej „czystej” skórze (bez zmian skórnych związanych z łuszczycą).
Kwestionariusz DLQI (Dermatology Life Quality Index) jest również bardzo ważny – i dla pacjenta, i dla lekarza. Za jego pomocą można zmierzyć wpływ choroby na jakość życia: jak łuszczyca wpływa na pracę, na czas wolny, na relacje, na psychikę. W leczeniu łuszczycy ważne jest nie tylko złagodzenie jej objawów fizycznych, ale także zminimalizowanie wpływu choroby na codzienne życie.
Nasilenie swojej łuszczycy możesz samodzielnie sprawdzić tutaj.
Obecnie dostępne są liczne sposoby skutecznego leczenia łuszczycy. Zapytaj dermatologa, które leczenie byłoby dla Ciebie najbardziej odpowiednie.
W leczeniu miejscowym leki nakłada się na zmiany łuszczycowe. Jest to zwykle pierwszy wybór w leczeniu łagodnych i umiarkowanych postaci łuszczycy.
W przypadku ciężkiej postaci choroby jest to jedynie leczenie wspomagające. Leczenie miejscowe obejmuje na przykład różne preparaty nawilżające, maści, kremy, olejki do kąpieli, keratolityki, miejscowe kortykosteroidy, pochodne witaminy D. Preparaty te mają zróżnicowane działanie – od nawilżania, usuwania zrogowaciałej skóry, łagodzenia stanu zapalnego po spowolnienie proliferacji komórek skóry.
Fototerapia jest odpowiednia dla pacjentów z łuszczycą o nasileniu od umiarkowanego do ciężkiego, u których leczenie miejscowe jest nieskuteczne. Stosuje się ją wtedy, gdy pacjent nie chce przejść na leczenie systemowe lub nie jest ono dla niego odpowiednie. Fototerapia polega na naświetlaniu skóry promieniowaniem UV, które uruchamia proces biologiczny zmniejszający stan zapalny. Wadą fototerapii jest jej czasochłonność – pacjent musi przychodzić do kliniki kilka razy w tygodniu. Brakuje też centrów medycznych, których oferta uwzględnia fototerapię.
Konwencjonalne Leczenie systemowe
Zwykle stosuje się je u pacjentów z łuszczycą o nasileniu od umiarkowanego do ciężkiego, którzy nie reagują na leczenie miejscowe lub fototerapię. Leczenie systemowe wpływa nie tylko na stan łuszczycy, ale także na cały organizm. Leki podawane są w tabletkach. Leczenie systemowe staje się konieczne, gdy stan pacjenta nie jest zadowalający po leczeniu miejscowym i konieczne jest osiągnięcie wyższej skuteczności niż w przypadku leczenia miejscowego. Chociaż leczenie to wydaje się bardzo efektywne, konieczne jest monitorowanie jego skuteczności i potencjalnych skutków ubocznych – w tym tolerancji leczenia tabletkami, gdy pacjenci muszą zgłaszać się na regularne badania krwi.
Ta metoda terapii jest odpowiednia dla pacjentów cierpiących na umiarkowaną lub ciężką postać łuszczycy, u których inne formy leczenia zawiodły lub którzy mają przeciwwskazania do konwencjonalnego leczenia systemowego. Leczenie biologiczne jest specyficzne, ponieważ blokuje złożony układ odpornościowy tylko w określonym punkcie odpowiedzialnym za rozwój łuszczycy. Jest zatem bezpieczniejsze w dłuższej perspektywie niż leki poprzedniej generacji. Leczenie biologiczne zapewnia pacjentowi szybszą poprawę i prowadzi do znacznego zmniejszenia bądź zaniku skórnych objawów łuszczycy. Do jego niezaprzeczalnych zalet należy również fakt, że może pomóc w łuszczycowych stanach zapalnych stawów. Leczenie biologiczne stosuje się długoterminowo. Leczenie biologiczne sprawdza się w zarówno w przypadku dorosłych pacjentów, jak i dzieci.
Dobroczynny wpływ na zmiany łuszczycowe mają naturalne kąpiele (balneoterapia) i stosowana w nich woda mineralna o wysokiej zawartości sodu. Dość często łączy się je z fototerapią. Objawy łuszczycy łagodzi także klimatoterapia (czyli np. pobyt nad morzem), kiedy pacjenci odczuwają poprawę w wyniku ekspozycji na światło słoneczne, wodę morską, wyższą wilgotność powietrza i dzięki dobremu samopoczuciu psychicznemu.
w przypadku niepowodzenia leczenia
Typowe sposoby leczenia łuszczycy
Pacjent z łagodną postacią łuszczycy
Pacjent z łuszczycą
o nasileniu lekkim
do ciężkiego
Wskazane formy leczenia
leczenie miejscowe
fototerapia
pochodne witaminy D3
keratolityki, dziegieć, emolienty
leczenie systemowe (wyjątki)
fototerapia
konwencjonalne leczenie systemowe:
- metotreksat
- cyklosporyna
- acytretyna
Co najmniej dwie z powyższych metod
leczenia nie działają w ciągu 3 miesięcy
bądź występują przeciwwskazania
lub skutki uboczne.
Jeśli łuszczyca dotyczy małych obszarów, które trudno się leczy (paznokcie, skóra głowy, narządy płciowe, stopy, dłonie), u pacjenta można wdrożyć leczenie biologiczne, jeśli leczenie miejscowe i konwencjonalne leczenie systemowe zawiodą.
W przypadku bólu stawów wskazane jest, aby dermatolog skierował pacjenta na konsultację do reumatologa.
pacjent jest odpowiednim kandydatem do leczenia biologicznego
1. Reich A. i wsp.. Łuszczyca. Rekomendacje diagnostyczno-terapeutyczne Polskiego Towarzystwa Dermatologicznego. Część 1
2. Rokowska-Waluch i wsp. Przegl Dermatol 2009, 96, 367–370
Typowe sposoby leczenia łuszczycy
Pacjent z łagodną postacią łuszczycy
Wskazane formy leczenia
leczenie miejscowe
fototerapia
pochodne witaminy D3
keratolityki, dziegieć, emolienty
leczenie systemowe (wyjątki)
Jeśli łuszczyca dotyczy małych obszarów, które trudno się leczy (paznokcie, skóra głowy, narządy płciowe, stopy, dłonie), u pacjenta można wdrożyć leczenie biologiczne, jeśli leczenie miejscowe i konwencjonalne leczenie systemowe zawiodą.
W przypadku bólu stawów wskazane jest, aby dermatolog skierował pacjenta na konsultację do reumatologa.
Pacjent z łuszczycą o nasileniu lekkim do ciężkiego
Wskazane formy leczenia
fototerapia
konwencjonalne leczenie systemowe:
- metotreksat
- cyklosporyna
- acytretyna
Co najmniej dwie z powyższych metod
leczenia nie działają w ciągu 3 miesięcy bądź
występują przeciwwskazania lub skutki uboczne.
pacjent jest odpowiednim kandydatem do leczenia biologicznego
